Absinth

Om te beginnen komt de naam van het kruid, waaruit het hoofdbestanddeel en kenmerk van absinth wordt gewonnen.
Artemisia is een geslacht met ongeveer 280 soorten die op noordelijk halfrond en in Zuid-Amerika inheems zijn. Tot dit geslacht behoren zowel kruidenplanten als verschillende, mooie vaste planten, meestal met zilvergrijze bladeren wat de schoonheid aan deze planten geeft en zorgt voor speciale effecten in bijv. een border. De bloemen zijn meestal onbeduidend.

Artemisia houdt meest van een lichte, droge grond.
Enkele bekende soorten zijn:

  • Alsem
  • Citroenkruid
  • Absintalsem
  • Dragon
  • Bijvoet
De absinth is voor het eerst in gebruik in Zwitserland, waar het werd gebruikt voor reumatische klachten en als ontwormingmiddel. De engelse naam Wormwood komt daar vandaan. Naast het gebruik als medicijn werd het middel mateloos populair onder de bevolking.
Een eeuw geleden was, 'het groene uurtje' het belangrijkste moment van de dag. De cafés in Parijs waren tot de nok gevuld met arbeiders, artiesten, schilders en dichters en de absinthe vloeide rijkelijk in ontelbare glazen. Toegevoegd werd wat suiker en water en het levenselixer was klaar. De mist van de groene waanzin verspreidde zich over de wereld.
Absint bestaat al sinds 1797.
Tegen 1850 was het het favoriete drankje van de gegoede franse burgerij geworden.
Toen het niet meer gemaakt werd op basis van wijn werd het drankje een stuk goedkoper en kon ook Jan met de pet zijn verdriet erin verdrinken.

Het geluk van de absint was te danken aan de Phylloxera (druifluis).

Zo rond de zeventiger jaren van de vorige eeuw was absint in bepaalde kringen populair maar van een uitbundig gebruik was er beslist geen sprake. De consumptie in die tijd bedroeg rond de 700.000 liter op jaarbasis en vertoonde een reguliere, maar geen stormachtige stijging.
In dezelfde periode begon de druifluis aan een vernietigende opmars, waar bijna alle Franse en overige Europese wijngaarden aan ten offer vielen. Er ontstond een gat in de markt en door meer te produceren tegen een lagere prijs wisten de absint-distillateurs dit gat aardig op te vullen. Het was bovendien een van de weinige alcoholische drankjes die geschikt werden geacht voor vrouwen.
Echter, met de Victoriaanse tijd kreeg Absint meer en meer een slechte naam.
In 1905 vermoordde een man, Jean Lanfray, onder invloed van vele groene feetjes zijn vrouw, een zaak die veel onrust veroorzaakte en bekend werd onder de naam 'de Absint moord'.

Bestrijding
Verondersteld mag worden, dat het wijnproducerende deel van de natie een te sterke economische macht vormde om door de drankbestrijding afdoende tot de orde te worden geroepen. Men zocht en vond een kleiner doelwit om zijn pijlen op te kunnen richten:
Absint, de drank bij uitstek om aan de schandpaal te nagelen.
Een drank die lustgevoelens en koortsige visioenen roze olifanten en aanverwante zaken oproept was een kolfje naar de hand van de drankbestrijders.

'Het seizoen van de absint (juni en juli als iedereen op de terrasjes zit) is het seizoen van de misdaad', zei de Zwitserse dokter Boissier in 1899.

Er kwamen ook rapporten van experimenten met honden en konijnen die op een dieet van absint hadden geleefd en dat met een nare dood hadden moeten bekopen (hierover zij opgemerkt dat elke alcoholhoudende drank, wanneer deze aan honden en konijnen wordt gevoerd, voor desastreuze effecten zorgt). Kortom, er werd geen middel onbeproefd gelaten om de absint in een kwaad daglicht te stellen.
Het gevreesde Tuberculose, alsmede de toename van het aantal geesteszieken, werd aan het 'absintinisme' toegeschreven.
Er kwam een sterke lobby op gang gericht op het verbieden van Absint, wat ze uiteindelijk ook lukte. De drankbestrijders boekten succes.
In 1907 werd absint in Zwitserland verboden, gevolgd door België, Italië, Noorwegen, Louisiana en Frankrijk(1912).
Aan het begin van de eerste wereldoorlog was absint in veel landen verboden en kort na het begin van de oorlog volgde ook Frankrijk, in maart 1915 volgde. De schuld aan het falen van het Franse leger werd niet alleen de generaals maar ook de absint in de schoenen geschoven.

In hetzelfde tijdsbestek herstelde ook de Franse wijnbouw zich. De distilleerderij van Pernod in Pontarlier werd omgebouwd tot hospitaal voor gewonde frontsoldaten, en in Nederland werd de groene fee in 1909 definitief op de lijst verboden middelen gezet.

Anno 200x
Likeuren: Absint: Genetisch gemodificeerde alsem
In de zomer van 2001 is in Frankrijk de eerste genetisch gemodificeerde (volgens de anti-lobby 'gemanipuleerde') alsem (Artemisia Absinthium) op praktijkniveau geoogst, voldoende om er een kleine 5000 flessen van te stoken.
In deze alsem heeft men door modificatie het werkzame thujone uit de plant weten te laten. Sinds de herintroductie van absint-dranken op de Nederlandse markt is de discussie losgebrand of absint nu wel of niet mag worden verkocht. 'Nee', zei de wet heel strikt. Absint mag niet.
Maar onder een andere naam, bijvoorbeeld als absente mag hetzelfde drankje anno 2002 weer wel worden verkocht, als het maar geen hogere concentraties thujone bevat dan de wet voorschrijft. Thujone is een chemisch equivalent van tetrahydrocannibinol, de werkzame hallucinerende stof in marihuana.
Absint wordt, afhankelijk van de producent, gedistilleerd van 40-90% alsemextracten. En dat verklaart natuurlijk waarom er in de huidige jongeren scène ineens belangstelling is voor dit distillaat: 'twee roesmiddelen voor de prijs van één'!
Maar.... die belangstelling zal snel over zijn als zij ontdekken dat in deze moderne varianten juist de tetrahydrocannibinol-achtige stof zo goed als afwezig is.
3 oktober 2001:Absint weer overal verkrijgbaar.
Absint, het groene drankje, dat in de film Moulin Rouge als inspriratiebron wordt gebruikt door de tragische schrijver Christian, is ondanks een wettelijk verbod uit 1909 weer verkrijgbaar in de slijterijen. In Vrij Nederland van 29 september staat het schokkende nieuws dat Absint, het groene alcoholische drankje aan een (tweede) opmars is begonnen.
Ene Herbert Noord, zelf verkoper van sterke drank, maakt zich terecht druk over het feit dat veel slijterijen de drank gewoon verkopen, ondanks een wettelijk verbod.

Het drankje met de gifgroene kleur werd in de film Moulin Rouge, stevig ingenomen door Christian, de getormenteerde schrijver, en zijn vrienden, waaronder de kleine tekenaar Lautrec. De Absint zelf, ook wel het groene feetje genoemd, wordt in de film belichaamd door een als Tinkerbell uitgedoste Kylie Minogue.
Het is te hopen dat Christian na de dood van zijn geliefde Satine niet al te zeer een greep naar de fles heeft gedaan, want absint veroorzaakt niet alleen chronische vergiftiging, maar ook erfelijke afwijkingen.

23 juli 2004
Door een gerechtelijke uitspraak is de wet uit 1909 die Absint verbiedt niet langer van kracht. Met dank aan Menno Boorsma, eigenaar van een slijterij in Amsterdam, mag Absint vanaf dit moment weer legaal verhandeld worden. Hij kreeg dit door middel van het voeren van een proefproces voor elkaar.

ABSINT NU
Ondanks, of misschien dankzij alle hel en verdoemenis die er over absint is uitgesproken bestaat er belangstelling voor het product.
Daarnaast is het in landen als Spanje, Andorra, Portugal, Tsjechië, Denemarken en (vreemd genoeg) Engeland nooit door een verbod getroffen, en absint wordt dan ook op bescheiden schaal in Spanje, Andorra, Portugal en Tsjechië geproduceerd.
Deze combinatie van belangstelling en verkrijgbaarheid lijkt langzamerhand weer tot een prille absintcultuur te leiden, of in ieder geval tot absinttoerisme. In Tsjechië zit een distillateur die absint produceert, maar kenners(?) betwijfelen of het de echte is, ondanks het alcoholpercentage van 70% en de groene kleur.
Echte Absinth is een fantastisch kruidendrankje met een alcoholpercentage van meer dan 50%, waaraan Anijs en Artemisia Absinthium (Absintalsem) de karakteristieke smaak geven. De groene kleur wordt veroorzaakt door het chlorofyl (bladgroen) in de bladeren en bevat een concentratie van ca. 10 mg/kg thujon, wat in de EU de maximaal toegestane hoeveelheid thujon in een likeur is.
Via gerechtelijke uitspraak is op 23 juli 2004 echter bepaald dat Absint een bitter is, en hiervoor geldt een maximum thujon-gehalte van 35 mg/kg, ruimschoots boven de concentratie thujon in absint.
Het drankje verandert van kleur als water wordt toegevoegd en wordt dan troebel wit.

Er zijn veel bedrijven die claimen absinth te verkopen waarvan het recept niet voldoet aan de definitie hierboven. Deze drankjes bevatten vaak kunstmatige kleur-, geuren smaakstoffen. De productie in Portugal schijnt vooral op huisvlijt te berusten en ook de berichten over Spaanse absint zijn merendeels afwijzend, omdat ook daarvan aan de echtheid mag worden getwijfeld.

Als laatste valt een opmerkelijk voorval tijdens een staatsbezoek in 1985 van de toenmalige Franse president Mitterand aan Zwitserland te noemen. Tijdens het door de uit de Zwitserse Jura afkomstige bondspresident Aubert aangeboden staatsbanket, werd een toetje geserveerd bestaande uit een soufflé 'A la fée', een in pure absint gedrenkt toetje. De restaurateur die het diner verzorgd had, verdedigde zich met het excuus, dat hij een lokale drank gebruikt had, zonder er bij stilgestaan te hebben dat het hier absint betrof.
'Gegroet, groene likeur, Nemesis van de Orgie!
Jij brengt mij vergetelheid in de agonie
Door mijn rode lippen in zatheid te drenken.
Meer dan één reus wordt in jouw greep een kind.
Gegroet! Zuster des doods! Breng ons absint,
Laat haar in stromen schenken.'
'Wat mij betreft: ik wens de ouderdom niet,
Ik stel mijn zwakte tegenover jouw esprit.
Bevecht me! Jouw lijf is mijn, mijn lijf dijn.
Vannacht weer weten wij na een grotesk duel
Of jij mij of ik jou zal voeren naar de hel.
De dood zal onze getuige zijn.'

Alfred de Musset